Banksparen - informatie over banksparen

Wat is banksparen - Op 1 januari 2008 werd de Wet Banksparen van kracht. Deze wet maakt het voor banken en beleggingsinstellingen mogelijk om producten aan te bieden waarmee fiscaal vriendelijk vermogen opgebouwd kan worden. Dit vermogen moet uiteindelijk aangewend worden voor een specifiek doel. De doelen waarvoor banksparen gebruikt kan worden, zijn:

aflossen van een hypotheek (per 1 januari 2013 niet meer mogelijk voor starters)
opbouwen en uitkeren van (aanvullend) pensioen
uitkeren of uitstellen van een expirerende lijfrente
uitkeren of uitstellen van een gouden handdruk
betalen van een uitvaart (niet meer mogelijk)

Voor de introductie van banksparen mochten alleen verzekeraars producten aanbieden met een fiscaal voordeel. Banksparen is de term die sindsdien gebruikt wordt als verzamelterm voor het fiscaal vriendelijk opbouwen van vermogen via een bank of beleggingsinstelling. Op deze pagina gaan wij uitgebreid in op de achtergronden van banksparen.

Voor een overzicht van de verschillen tussen banksparen en verzekeren, klik hier.

Bent u op zoek naar de actuele rentes op het gebied van banksparen, gebruik dan de tabjes in de navigatiebalk.

Waarom banksparen?

Voor de introductie van de Wet Banksparen mochten alleen verzekeraars producten aanbieden waaraan een fiscaal voordeel is gekoppeld. Volgens verschillende instanties en politieke partijen was de monopoliepositie van verzekeraars onwenselijk, met name omdat de kosten die verzekeraars destijds doorberekenden veel te hoog en ondoorzichtig waren. Staf Depla van de PvdA en Bibi de Vries van de VVD hebben in 2007 een wetsvoorstel ingediend dat banksparen mogelijk moest maken. De achterliggende gedachte was dat het toetreden van banken en beleggingsinstellingen tot deze markt zou moeten leiden tot een groter aanbod van producten, meer concurrentie en daarmee lagere kosten. Sinds de introductie van banksparen blijkt inderdaad dat het aantal producten sterk is toegenomen en de gemiddelde kosten sterk verlaagd zijn.

Fiscaliteit: banksparen en belastingen

Zoals hierboven beschreven, kan banksparen gebruikt worden om fiscaal vriendelijk vermogen op te bouwen. Fiscaal vriendelijk wil zeggen dat het opbouwen van vermogen middels banksparen verschillende fiscale voordelen biedt. Het fiscale voordeel dat altijd geldt bij banksparen, ongeacht het doel waarvoor gespaard wordt, is dat over het vermogen dat in een bankspaarproduct opgebouwd wordt tijden de looptijd geen vermogensrendementsheffing in Box 3 betaald hoeft te worden. Daarnaast geldt dat de inleg in een bankspaarproduct fiscaal aftrekbaar is in Box 1 als er sprake is van pensioensparen (banksparen voor pensioenopbouw) om een pensioentekort aan te vullen. Op de fiscaliteiten wordt uitgebreid ingegaan op de informatiepagina's van de verschillende bankspaarproducten. In de volgende paragraaf worden deze bankspaarproducten (vermogensdoelen) kort beschreven en vindt u linkjes naar de uitgebreide informatie.

Vermogensdoelen van banksparen

Zoals hierboven al aangegeven, moet het vermogen dat binnen banksparen fiscaal vriendelijk opgebouwd wordt, gebruikt worden voor specifieke doelen. Deze doelen worden hieronder omschreven.

Aflossen hypotheek

Een bankspaarhypotheek bestaat uit een hypotheeklening en een geblokkeerde rekening. Op deze geblokkeerde rekening wordt (vaak maandelijks) vermogen gestort dat aan het einde van de looptijd gebruikt dient te worden ter aflossing van (een deel van) de hypotheeklening. Tussen 1 januari 2008 en 1 januari 2013 kon iedereen die een hypotheek afsloot kiezen voor een bankspaarhypotheek. Per 1 januari 2013 is het voor starters niet meer mogelijk om voor een bankspaarhypotheek te kiezen. Starters mogen - om hypotheekrenteaftrek te behouden - alleen nog hypotheekvormen kiezen waarbij de hypotheeklening tijdens de looptijd afgelost wordt. Dat wil zeggen dat de keuze voor starters beperkt is tot de annuiteitenhypotheek en de lineaire hypotheek. Mensen die al een bankspaarhypotheek hebben, mogen deze behouden.

Uitgebreide achtergrondinformatie over de bankspaarhypotheek
Overzicht van de actuele rentes van de bankspaarhypotheek
Bekijk de hypotheekrentes van andere hypotheekvormen

Opbouwen en uitkeren pensioen

Banksparen kan tevens gebruikt worden bij het opbouwen of uitkeren van pensioen. Dit wordt ook wel pensioensparen genoemd. In de opbouwfase kunt u er voor kiezen om - mits er sprake is van een pensioentekort - periodiek vermogen op een geblokkeerde rekening te storten. Dit vermogen is fiscaal aftrekbaar in Box 1 (inkomensvoorziening) en telt gedurende de tijd dat het vermogen op de bankspaarrekening staat niet mee bij de berekening van de vermogensrendementsheffing in Box 3. In de uitkeringsfase zal het opgebouwde vermogen dan middels periodieke uitbetalingen als pensioenvoorziening uitgekeerd worden.

Uitgebreide achtergrondinformatie over pensioensparen
Een overzicht van de actuele rentes van pensioensparen

Uitkeren of uitstellen expirerende lijfrente

Deze mogelijkheid hadden wij ook onder het vorige kopje (opbouwen en uitkeren pensioen) kunnen scharen. Echter, omdat er soms verschillende producten aangeboden worden, behandelen wij op deze website de mogelijkheden van banksparen rond een expirerende lijfrente als een extra categorie. Deze mogelijkheid wordt ook wel lijfrentesparen genoemd. Een expirerende lijfrente is een lijfrentevoorziening die tot uitkering komt. De oorspronkelijke opbouwfase is ten einde gelopen en de eigenaar van de lijfrente dient te bepalen wat er met het opgebouwde vermogen dient te gebeuren. Vaak bestaat de keuze tussen het uitstellen van de uitkering of het direct laten uitkeren (periodieke uitkeringen) van het opgebouwde vermogen. Hierbij biedt banksparen diverse aantrekkelijke mogelijkheden.

Uitgebreide informatie over banksparen bij een expirerende lijfrente
Overzicht van de actuele rentes van banksparen bij een expirerende lijfrente

Uitkeren of uitstellen gouden handdruk uitkering

Het is ook mogelijk om voor banksparen te kiezen als je in het verleden een gouden handdruk uitkering hebt gehad. Dit wordt ook wel stamrecht banksparen of stamrechtsparen genoemd. Bij stamrecht banksparen kan het geld dat in het verleden als ontslagvergoeding ontvangen is op een bankspaarrekening gestort worden. Dit geld kan dan direct gebruikt worden als aanvulling op het inkomen (direct uitkeren) of weggezet worden als extra spaarpot voor de toekomst en/of oudedagsvoorziening (uitstellen). Omdat de regels rond ontslagvergoedingen gewijzigd zijn, geldt dat er alleen nog mogelijkheden zijn voor gouden handdrukken die in het verleden uitgekeerd zijn. Banksparen is bij nieuwe ontslagvergoedingen niet meer mogelijk.

Uitgebreide informatie over banksparen bij een gouden handdruk
Overzicht van de actuele rentes van banksparen bij een gouden handdruk

Betalen uitvaart

In het verleden bestond er ook de theoretische optie om te sparen voor een uitvaart middels banksparen. Dit is echter nooit van de grond gekomen en deze optie bestaat tegenwoordig dan ook niet meer.